Nederland staat internationaal te kijk door de voortdurende problemen in de jeugdzorg en de slechte luchtkwaliteit voor kinderen. Ons land neemt wereldwijd slechts de 37ste plaats in als het gaat om een ‘gunstig klimaat voor de rechten van het kind’ en op ‘Gezondheid’ komen we niet verder dan plek 28.
Dat blijkt uit de tiende KidsRights Index die vandaag is gepubliceerd, in samenwerking met de Erasmus Universiteit. Nederland eindigt dit jaar wel op de vierde plek in de internationale index, als alle aspecten worden meegewogen. Zo hebben alle kinderen toegang tot goed onderwijs en gezondheidszorg naar de nieuwste inzichten. Maar de andere kant van de medaille is dat onze overheden de meest kwetsbare kinderen niet goed bereiken. Ook zijn ze niet in staat hun problemen te voorkomen.
,,We plakken alleen pleisters als het misgaat”, luidt de harde kritiek van voormalig Kinderombudsman en KidsRights-topman Marc Dullaert. Hij noemt het ‘heel pijnlijk’ dat we naar beneden tuimelen op de index als het gaat om een gunstig klimaat voor de rechten van het kind. Nederland is in tien jaar tijd zelfs teruggevallen van plaats 3 naar plaats 37.
Meermaals op de vingers getikt
Dullaert: ,,Het VN-kinderrechtencomité heeft ons land al meermaals op de vingers getikt om de veiligheid van kwetsbare kinderen. Door het tekort aan jeugdbeschermers kampen we voortdurend met wachtlijsten. Ook is er gesteggel over geld. Inmiddels kunnen sommige regio’s helemaal geen kinderen in nood meer helpen. Zeer beschamend, deze crisissituatie.”
Ook past de Nederlandse overheid volgens Dullaert het belang van het kind niet toe in allerlei procedures. ,,Zo werden tijdens corona kinderen ingezet puur om ouders thuis te houden. En bij uithuisplaatsingen mag het kind soms zijn mening geven, maar soms ook helemaal niet.” Verder neemt de kinderarmoede nu snel toe.
Nederland is bovendien koploper in Europa op het gebied van luchtverontreiniging: één op de vijf kinderen lijdt aan astma. Dat is grotendeel terug te voeren op de uitstoot van auto’s. Maar het probleem laat volgens de KidsRights Index ook ‘een sociaaleconomische scheidslijn’ zien: kinderen met een hogere sociaaleconomische status zitten op scholen met betere luchtfiltering en betere luchtkwaliteit dan ‘armere’ kinderen.
Klimaatverandering
Klimaatverandering vormt sowieso een ‘duidelijk en aanwezig’ gevaar voor kinderen wereldwijd, staat in de tiende KidsRights Index die vandaag naar buiten is gekomen. Bijna de helft van alle kinderen in de wereld – één miljard – loopt volgens de makers een extreem hoog risico om ernstig te worden getroffen. Denk aan waterschaarste, hittegolven en overstromingen. Zorgwekkend is dat bijna 90 procent van alle kinderen in de wereld wordt blootgesteld aan luchtverontreiniging.
,,Nu de klimaatverandering blijft toenemen, is de situatie voor de toekomstige generaties in de komende decennia zeer alarmerend”, aldus Marc Dullaert, oprichter en voorzitter van KidsRights. Hij roept regeringen over de hele wereld op om te investeren in kinderen en hun toekomst op de lange termijn, ‘in het belang van de planeet’.
,,Het rapport van dit jaar is alarmerend voor onze huidige en toekomstige generaties. De afgelopen tien jaar is er geen noemenswaardige vooruitgang geboekt in de levensstandaard van kinderen. De recente coronapandemie heeft daar bovenop de situatie van kinderen extra verslechterd. Een snel veranderend klimaat bedreigt nu hun toekomst en hun fundamentele rechten.”
Situatie verslechterd
Nederland staat in 2022 op nummer vier in de KidsRights Index. De koploper is IJsland, gevolgd door Zweden en Finland. Helemaal onderaan bungelt Tsjaad, gevolgd door Afghanistan en Sierra Leone. De situatie in de groep van laagst gerangschikte landen – zoals de Democratische Republiek Congo of Papoea-Nieuw-Guinea – is verslechterd, melden de makers daarnaast.
De KidsRights Index, die dit jaar tien jaar bestaat, onthult ook dat de verwoestende gevolgen van de coronapandemie hebben geleid tot het verlies van 286.000 levens van kinderen onder de 5 jaar. Het rapport wijst er verder op dat de situatie nog veel erger kan worden dan nu duidelijk is, doordat de volledige impact van de pandemie nog niet te meten is.
Bron: AD